Evlilik Sözleşmesi

Evlilik Sözleşmesi (Mal Rejimi Sözleşmesi) Nedir?

Evlilik sözleşmesi olarak anılsa da Türk Medeni Kanunu’nda geçerli olan ad, mal rejimi sözleşmesidir. Mal rejimi sözleşmesi ile eşler tabi olduğu yasal mal rejimini kaldırabildiği veya değiştirdiği bir sözleşmedir, aynı zamanda şekil şartına tabidir.

Türk Medeni Kanunu’nun 203. maddesinde yer alan sözleşmenin kanundaki tanımı: “Evlenmeden önce veya sonrasında imzalanan, kanunda belirtilen mal rejimlerinden birisini seçme ya da kaldırma, değiştirme olarak belirlenen sözleşme” olarak geçmektedir. Sözleşmenin amacı; evlilik içerisinde edinilen malların boşanma sonrasında nasıl paylaşacağı noktasında ortak noktada buluşulmasıdır.

Evlilik Sözleşmesi Şartları

Sözleşmenin konusu, şekli, kimler tarafından imzalanacağı Türk Medeni Kanunu’nda detaylı olarak belirtilmiştir.

  • Noterde yapılmalıdır, düzenleme veya onaylama şeklinde yapılmalıdır. Kendi el yazısı ile hazırladıkları ve imzaladıkları belge hukuken geçerli değildir.
  • Sözleşme içeriği, yasanın belirlediği şekilde olmalıdır. Kanunda ismi geçen mal rejimlerinden (mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı, mal ortaklığı) hangisinin tercih edildiği sözleşmede belirtilmelidir.
  • Evlenmeden önce veya evlilik sonrasında imzalanabilir. Sözleşmede süre şartı bulunmamaktadır.
  • Sözleşme, ancak eşler ya da evlenecek olan çiftler arasında imzalanabilir.
  • Sözleşmeyi imzalayacak olan kişiler, ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Eğer 18 yaşından küçük veya kısıtlı ise yasal temsilcisinin rızası alınmalıdır.

Evlilik Sözleşmesi Nasıl Yapılır?

  • Evlilik sözleşmesi, oldukça yanlış bilinmektedir. Bu nedenle sözleşme imzalayacak olan eşlerin mutlaka öncesinde bir avukattan hukuki bilgi alması gerekmektedir.
  • Nitekim imzalanacak sözleşmenin eşlerin evliliğine uygun olup olmadığı, evlilik içerisinde edinilen ya da edinilecek mallar hususunda tarafların nasıl bir paylaşım talebi olduğu öncesinde istişare edilmelidir.
  • Yasal mal rejiminin ne olduğu, eşlerin hangi mal rejimini istediği, sözleşme ile hangi mal paylaşımı adıyla tercih edileceği hususunda ortak karar verildikten sonra sözleşme düzenlenmelidir.
  • Akabinde notere başvuran eşler, yanlarında mutlaka vesikalık fotoğrafı ile kimliğini yanında götürmelidir.
  • Evlenecek olan eşlerin ise hangi mal rejimini tercih ettiklerini evlendirme memuruna yazılı olarak bildirmeleri de mümkündür. Evlendirme memuru, söz konusu belgeyi ilgili kuruma gönderecektir.

Evlilik Sözleşmesinde Doğru Sayılan Yanlışlar

YANLIŞ DOĞRU
Eşler, kendi kurallarını oluşturarak bir sözleşme düzenleyebilir. Örn: Aldatma halinde verilecek cezai şart gibi. Eşler arasında kendi aralarında imzalayıp evliliğe dair belirlediği kurallar, resmi olarak evlilik sözleşmesi değildir. Mal rejimi seçimi haricinde herhangi bir madde belirlenemeyecek, şarta bağlı hale getirilemeyecektir.
Sözleşme imzalamak zorunludur. Böyle bir zorunluluk yoktur. Yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimidir. Taraflar bu rejimi değiştirmek ya da kaldırmak isterse sözleşme imzalayabilirler.
Geçmişte edinilen mallar hakkında da sözleşme imzalanabilir. Sözleşme, imzalandığı tarihten itibaren hüküm doğuracaktır. Geçmişe etki etmez ve artık sözleşme imzalandığı tarihten itibaren edinilecek mallar hususunda anlaşma sağlanacaktır.
Eşlerden birisi tek taraflı başvurarak noterde işlem yapabilir. Sözleşme imzalanacak ise iki tarafın birlikte gitmesi gerekmektedir. Tek taraflı başvuru ile mal rejimi değişikliği ancak dava ile mümkündür.
Sözleşmede boşanılacağı zaman belirlenecek nafaka ile tazminat hususu da belirlenebilir. Sözleşme ile yalnızca mal rejimi hususunda anlaşma sağlanabilecektir.

Evlilik Sözleşmesi İçeriği Ne Olabilir?

Malların paylaşımı ve eşlerin kazançları hususunda bir kararlaştırma yapılabilir. Boşanma ile tarafların nasıl bir mal paylaşımında bulunacağını düzenleyecekleri bir sözleşmedir. Kanunda 4 mal rejimi bulunmaktadır. Bu rejimler ise;

  1. Edinilmiş mallara katılma rejimi: arafların kendi aralarında herhangi bir mal rejimi belirlemeden kendiliğinden tabi oldukları yasal mal rejimidir. Evlenme tarihinden itibaren eşlerin alın teri ve çalışma karşılığı edindikleri mallarda yarı yarıya ortak oldukları bir rejimdir.
  2. Mal ayrılığı rejimi:01.01.2002 öncesinde yasal mal rejimi olarak kabul edilen bir rejim idi. Şimdi ise eşlerin tercihi üzerine tabi oldukları bir rejimdir. Evlilik içerisinde edinilen mallarda kim o malı edinmek için ödeme yapmış ise o malın sahibi olmaktadır. Diğer eş, edinilen malda hak sahibi olmak adına boşanma sonrasında yapmış olduğu katkıyı ispatlaması şarttır. Özetle; mal kimin üzerine kayıtlı ise sahibi o eş olacaktır, diğer eş katkıda bulunduğunu ispatlaması halinde hakkını alabilecektir.
  3. Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi:Evliliğin sona ermesi halinde, eşin üzerine kayıtlı olan malda diğer eş katkı oranında bedelin kendisine ödenmesini talep edebilir. Öte yandan üstün yararını ispat eden eş, payın karşılığını vererek malın sahibi olabilecektir.
  4. Mal ortaklığı rejimi:Eşlerin tüm malları ortak mal olarak kabul edilmektedir. Ortak mal olarak elbirliği ile mülkiyete sahip olacaklardır, böylelikle bölünmemiş bir bütün olarak mallara sahip olmaktadırlar. Bu nedenle eşler, mallarda tek başına tasarruf etme yetkisine sahip değillerdir. Ortaklığa konulan mallarda eşler miktarda koyarsa koysun mallar yarı yarıya paylaşılmaktadır.

Evlilik Sözleşmesinde Dikkat Edilecek Hususlar

  • Sözleşmeyi imzalayacak olan kişiler, ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Sözleşmeyi imzalayacak olan kişinin fiil ve isteklerinin nedeni ile sonuçlarını kavrayacak nitelikte, bunlara uygun davranacak nitelikte olması gerekmektedir.
  • Sözleşmeyi imzalayacak olan eşin yaş hususu ya da kısıtlı olup olmaması da önemlidir. 18 yaşından küçük olan ya da kısıtlı olan eş, yasal temsilcisinin izni olmadan imzalayamayacaktır.
  • Yabancı uyruklu ve Türkçe bilmeyen eşin evlilik sözleşmesini yeminli tercüman ile birlikte noterde imzalaması şarttır. Notere gitmeden önce yeminli tercüman için notere bilgi verilmesi gerekmektedir.

Evlilik Sözleşmesi Geçerliliği, Süresi Ne Kadar?

Evlilik sözleşmesi; mahkeme tarafından iptal edinceye kadar, evliliğin bitimi ile (boşanma ya da eşin ölümü), evliliğin iptali ile sona ermektedir.

Evlilik Sözleşmesinin İptali

Eşler imzalamış olduğu mal rejimi sözleşmesinin iptalini isteyip dava açabilmesi için belli başlı kurallar bulunmaktadır. Sözleşme kurulurken eşlerden birisinin iradesinde yanılma, tehdit ya da şiddet nedeniyle sözleşmenin geçersiz olduğunu öne sürebilecektir. Sözleşmenin geçersiz olduğunu öne sürerek iptalini istemek adına belli başlı şartlar bulunmaktadır.

  • Sözleşme düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde dava açılmalıdır.
  • Sözleşme noter huzurunda düzenlendiğinden aksi iddianın aynı kuvvette bir belge ile kanıtlanması gerekmektedir.

Evlilik Sözleşmesi Örneği

Belli şekil şartı ve içeriğine dair bilgiler makalede yer almaktadır. Ancak her evliliğe, her eşin talebine uygun olacak maktu bir örnek vermek uygun değildir. Öncesine mutlaka mal rejimi türlerine dair bilgi alınmalı, hangi mal rejimi türünün seçilmesi gerektiği hususunda eşler mutabakata varmalıdır.

Herhangi bir yerden alınacak örnek üzerinden sözleşme imzalanması ileride geri dönülmez kayıplara neden olabilecektir. Her somut olay, her somut durum farklılık göstermektedir ve her örnek, herkese uygunluk taşıyamayacaktır. Mutlaka bu hususta iyi bir araştırma ve hukuki danışmanlık hizmeti alma tavsiye edilmektedir.

Av. Serhat ARASAN

Hukuki sorunlarınız için 0533 373 10 10 nolu danışma hattımızı arayabilir veya İletişim Formu 'ndan bize yazabilirsiniz.